ks. Kardynał Stefan Wyszyński – od 23.05.2003 r. patron Szkoły Podstawowej w Świdrach

ks. Kard. Stefan Wyszyński

   Prymas Polski, mąż stanu; zwany Prymasem Tysiąclecia; od 1948 r. arcybiskup gnieźnieński i warszawski, od 1953 r. kardynał. Urodzony 3 VIII 1901 r. w Zuzeli nad Bugiem, w wielodzietnej rodzinie organisty. Podstawową edukację uzyskał w Zuzeli i Andrzejowie; wykształcenie średnie zdobywał w Warszawie (od 1912), Łomży (od 1914) i Włocławku (od 1917 — niższe seminarium, czyli Liceum im. Piusa X); następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku (1920); po jego ukończeniu otrzymał święcenia kapłańskie (3 VIII 1924). W 1924 r. objął wikariat przy katedrze włocławskiej i stanowisko red. dziennika diecezjalnego „Słowo Kujawskie”; pełnił funkcję prefekta kursów wieczorowych dla dorosłych. W 1925 r. rozpoczął studia na Wydziale Prawa Kanonicznego oraz Wydziale Prawa i Nauk Społ.-Ekon. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (gł. zajął się katolicką nauką społeczną., zwłaszcza etyką gospodarki); związał się wówczas z księdzem W. Korniłowiczem oraz działał m.in. w Stowarzyszeniu Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”. W 1929 r. uzyskał stopień doktora na podstawie pracy Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły; następnie otrzymał stypendium zagraniczne i wyjechał do Austrii, Włoch, Francji, Belgii, Holandii i Niemiec w celu zapoznania się ze stanem badań nad chrześcijańską nauką społeczną. Od 1930 r. wykładał prawo kanoniczne i socjologię w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, był działaczem Akcji Katolickiej i Chrześcijańskich Związków Zawodowych; W latach 1932–39 był red. nacz. „Ateneum Kapłańskiego”, od 1937 r. – członek Rady Społecznej przy prymasie Polski Auguście Hlondzie.

   Okres okupacji niemieckiej spędził — z polecenia swej władzy diecezjalnej — głównie w Kozłówce (Lubelszczyzna) i w Laskach k. Warszawy; prowadził konspiracyjną akcję oświatową; pełnił obowiązki kapelana podwarszawskich formacji AK, m.in. 1944 r. szpitala powstańczego w Laskach (pseud. Radwan II). W 1945 r. został mianowany kanonikiem włocławskim i rektorem seminarium we Włocławku; był inicjatorem diecezjalnego tygodnika „Ład Boży”.

  W latach 1946–48 pełnił godność biskupa lubelskiego; jako Wielki Kanclerz KUL podjął obowiązki związane z odbudową uczelni, prowadził wykłady na Wydziale Prawa i Nauk Ekonomiczno-Społecznych; z jego inspiracji powstał Wydział Filozofii Chrześcijańskiej; zainicjował wydanie Encyklopedii katolickiej. 12 XI 1948 r. został mianowany arcybiskupem gnieźnieńsko-warszawskim i prymasem Polski, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. W okresie nasilenia komunistycznych represji wobec Kościoła i społeczeństwa stanął w obronie chrześcijańskiej tożsamości narodu, inicjując zarazem politykę rozważnego układania stosunków z władzami państwowymi — 14 IV 1950 podpisał porozumienie regulujące stosunki Państwo–Kościół (pierwszy tego typu akt w krajach Europy Wsch.); 1951 udał się do Rzymu, gdzie od Piusa XII uzyskał potwierdzenie obranej przez Episkopat Polski linii postępowania.

   12 I 1953 r. został kardynałem, nie otrzymał jednak od władz państwowych zgody na wyjazd do Rzymu i na przyjęcie insygniów nowej godności (odebrał je z rąk pap. Piusa XII dopiero w maju 1957). W okresie ponownego wzmożenia walki z Kościołem uwięziony (25 IX 1953) i pozbawiony władzy kościelnej, przebywał kolejno w Rywałdzie, Stoczku Warmińskim, Prudniku i Komańczy; podczas uwięzienia (wspomnienia Zapiski więzienne 1982) sformułował program wielkiej odnowy życia religijnego w Polsce p.n. Jasnogórskie Śluby Narodu (VIII 1956) i — stanowiące jego kontynuację — nawiedzenia wszystkich pol. parafii przez kopię wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej (od 1957 r.). Uwolniony 26 X 1956 r. powrócił do Warszawy. Opracował założenia Wielkiej Nowenny przed obchodami Tysiąclecia Chrztu Polski (1956–66) — kulminacyjnym punktem 3 V 1966 był akt całkowitego oddania Polski Matce Bożej.

   W pierwszej połowie lat 60., po okresie względnej odwilży, nastąpił kolejny etap konfrontacji prymasa W. i Episkopatu z władzami państwowymi, m.in. doszło do ostrego konfliktu w związku z orędziem biskupów pol. do biskupów niemieckich, wzywającym do pojednania obu narodów oraz Kościoła obchodami milenium chrztu Polski. Ukoronowaniem idei pojednania polsko-niemieckiego była podróż Wyszyńskiego — wraz z delegacją biskupów pol. — do Niemiec (21–25 IX 1978). Wyszyński uczestniczył we wszystkich czterech sesjach Soboru Watykańskiego II, z jego sugestii zostały podjęte w Polsce „czuwania soborowe” (prawie nieprzerwane, całonocne modlitwy różnych grup Polaków w intencji prac i obrad Soboru). Wobec każdej nowej fali konfliktów społecznych w Polsce, stawał w obronie podstawowych praw człowieka i narodu; stosując cierpliwą politykę małych ale stanowczych kroków, odegrał wielką rolę w organizacji pol. struktur Kościoła na Ziemiach Zach. i Pn. (1972 doprowadził do ustanowienia nowych diecezji) oraz trwałego powołania nowych biskupów przez Watykan.

Jan Paweł II i Stefan Wyszyński

 Uwieńczeniem dzieła życia Wyszyńskiego stał się wybór (1978) jego bliskiego współpracownika kard. Karola Wojtyły na papieża. W 1980–81 odegrał rolę mediatora między Solidarnością a władzami państwa, zwłaszcza przy rejestracji NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych. Wyszyński zdecydowanie przeciwstawiał się marksistowskiej koncepcji życia społecznego, bronił godności i praw człowieka, w tym prawa do wolności religijnej, prawa Kościoła do swobodnej działalności duszpasterskiej, jednocześnie dążył do moralnego odrodzenia społeczeństwa. W warunkach totalitarnego zniewolenia przyczynił się do tworzenia klimatu duchowej wolności, w którym mogły dojrzewać demokratyczne inicjatywy społeczne. Był jednym z najdłużej zasiadających na stolicy gnieźnieńskiej arcybiskupów; niespełna 80 lat jego życia objęło 57 lat kapłaństwa, 35 – biskupstwa, 32 – prymasostwa.

   Zmarł 28 V 1981 r. w Warszawie, pochowany w krypcie katedry warszawskiej (bazyliki archidiecezjalnej). W 1987 r. jego doczesne szczątki spoczęły w specjalnie wzniesionej kaplicy w tej bazylice; 1989 zostały rozpoczęte starania o jego beatyfikację. Opublikował zbiory homilii, listów pasterskich i in. prace, m.in.: Duch pracy ludzkiej (1936), Zasięg i charakter zainteresowań katolickiej myśli społecznej (1937), Katolicki program walki z komunizmem (1937), Miłość i sprawiedliwość (napisana po 1940, wyd. 1993), List do moich kapłanów (1969), Kazania świętokrzyskie (t. 1–3 1974–76), Listy pasterskie Prymasa Polski 1946–1974 (1975), Kościół w służbie narodu (1981), Nauczanie społeczne 1946–1981 (1990); spuścizną Wyszyńskiego zajmuje się Prymasowski Instytut Jasnogórskich Ślubów Narodu. W 1994 r. Prymas Wyszyński został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.

Źródło: Internetowa Encyklopedia PWN

Uchwałą Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej rok 2021 ogłoszony został rokiem kardynała Stefana Wyszyńskiego w 120. rocznicę urodzin i 40. rocznicę śmierci. Jego punktem kulminacyjnym była beatyfikacja, która odbyła się 12 września 2021 r. w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Od tego momentu Nasz Patron to Błogosławiony Kardynał Stefan Wyszyński.